Αντισυλληψη

Ποια είναι η πιθανότητα να μείνω έγκυος εάν δεν χρησιμοποιώ αντισύλληψη;

Αν μια γυναίκα έχει ελεύθερες επαφές χωρίς να χρησιμοποιεί κανένα μέσο αντισύλληψης για έναν ολόκληρο χρόνο έχει 80-90% πιθανότητες να συλλάβει και να μείνει έγκυος.

Τα αντισυλληπτικά δισκία (ΑΔ) αποτελούν στις μέρες μας τη συχνότερα χρησιμοποιούμενη μορφή ορμονικής αντισύλληψης. Παρέχουν υψηλή αποτελεσματικότητα (99%), ενώ τα νεότερης γενιάς αντισυλληπτικά με τη σωστή επιλογή ασθενών δεν παρουσιάζουν συχνές παρενέργειες, όπως αύξηση βάρους, συναισθηματικές διαταραχές, αύξηση του κινδύνου καρκίνου μαστού, καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια και φλεβικές θρομβώσεις.

Υπάρχουν 2 ειδών αντισυλληπτικά δισκία:

• Αυτά που περιέχουν συνθετικά οιστρογόνα και προγεστερινοειδές (τα συνδυασμένα)
• Αυτά που περιέχουν μόνο προγεστερινοειδές (mini pills)

Τα αντισυλληπτικά δισκία, κυκλοφορούν σε:

• Συσκευασίες των 21 χαπιών, όπου η γυναίκα λαμβάνει ένα χάπι την ημέρα, την ίδια περίπου ώρα, ξεκινώντας από την πρώτη ημέρα της περιόδου της για 21 ημέρες και μετά κάνει διακοπή 7 ημερών.
• Συσκευασίες των 28 χαπιών που δεν χρειάζονται διακοπή, αντίθετα η γυναίκα συνεχίζει στο επόμενο κουτί μόλις τελειώσει το προηγούμενο.

Τα χάπια μπορεί να λαμβάνονται από σχεδόν όλες τις γυναίκες εκτός από βαριές καπνίστριες, γυναίκες με ιστορικό εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης ή πνευμονικής εμβολής, σακχαρώδη διαβήτη, καρκίνο του μαστού, υπέρταση ή αγγειοπάθεια, ηπατική νόσο, θρομβοφιλία και ημικρανίες με εστιακά νευρολογικά συμπτώματα. Για τον αποκλεισμό των παραπάνω, θα πρέπει πριν την έναρξη η γυναίκα να επισκεφτεί τον γυναικολόγο της.

Είναι πιο δύσκολο να μείνω έγκυος όταν σταματήσω τα αντισυλληπτικά;

Η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών δεν εμποδίζει μια μελλοντική εγκυμοσύνη, δεν επηρεάζει τη γονιμότητα και δεν προκαλεί ανωμαλίες στον κύκλο. Επίσης, η μεσολάβηση ορισμένου χρονι­κού διαστήματος από τη διακοπή τους μέχρι τη σύλληψη δεν θεωρείται απαραίτητη.

Είναι μικρές συσκευές (περίπου 2 εκ.) συνήθως από ειδικό πλαστικό που τοποθετούνται διακολπικά εντός της ενδομητρικής κοιλότητας. Προσφέρουν μακροχρόνια (3-5 έτη) και κυρίως αποτελεσματική αντισύλληψη με πολύ χαμηλά ποσοστά αποτυχίας (0,8-1,4%). Το σπιράλ δεν αποτελεί εκτρωτικό μέσο, όπως τονίζεται και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Τα σπιράλ είναι δύο ειδών:

Σπιράλ χαλκού: Δρουν απελευθερώνοντας μια μικρή ποσότητα χαλκού στην κοιλότητα της μήτρας δημιουργώντας ένα εχθρικό περιβάλλον για εμφύτευση αλλά και παρεμβαίνοντας στην πορεία και την κινητικότητα του σπέρματος.

Σπιράλ προγεστερόνης (Mirena): Δρουν απελευθερώνοντας μια σταθερή ποσότητα προγεστερόνης στην κοιλότητα της μήτρας, προκαλώντας ατροφία του ενδομητρίου. Το ορμονικό σπιράλ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για θεραπευτικούς λόγους σε γυναίκες που παρουσιάζουν αιμορραγίες ορμονικής αιτιολογίας, καθώς και προληπτικά σε γυναίκες που έχουν καρκίνο μαστού ή υπερπλασία του ενδομητρίου.

Η τοποθέτηση της συσκευής γίνεται από το γυναικολόγο είτε στο ιατρείο, είτε στην κλινική και συνήθως δεν χρειάζεται αναισθησία (ειδικά εάν η γυναίκα έχει γεννήσει φυσιολογικά). Η εισαγωγή είναι καλύτερα να γίνεται κατά τις τελευταίες μέρες της εμμήνου ρύσεως, οπότε ο τράχηλος είναι ακόμα ανοιχτός.

Τέλος, το σπιράλ αποτελεί μια αναστρέψιμη μέθοδο αντισύλληψης και η γονιμότητα επανέρχεται αμέσως μετά την έξοδό του.

Ο θηλασμός καταστέλλει την ωοθηκική λειτουργία με αποτέλεσμα να μην γίνεται ωορρηξία. Η καταστολή αυτή μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες, με την προυπόθεση ότι η μητέρα:

• θηλάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα ακόμη και τη νύχτα

• δεν έχει περίοδο
• το μωρό δεν χάνει γεύματα με τη χρήση έτοιμου γάλακτος (αποκλειστικός θηλασμός)

Σε καμία περίπτωση όμως, ο θηλασμός δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μακροχρόνια και αποτελεσματική μέθοδος αντισύλληψης.

Η επείγουσα αντισύλληψη είναι μία λύση έκτακτης ανάγκης για την αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Δεν πρέπει να αποτελεί την εύκολη επιλογή, καθώς είναι λιγότερο αποτελεσματική μέθοδος από την τακτική αντισύλληψη, δεν προσφέρει προστασία από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και παρεμβαίνει στο ορμονικό σύστημα της γυναίκας διαταράσσοντας τον κύκλο της.

Υπάρχουν 2 μέθοδοι επείγουσας αντισύλληψης:

• Ορμονικές μέθοδοι (χάπι της επόμενης μέρας)
• Ενδομήτριο σπείραμα

Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν δύο χάπια επείγουσας αντισύλληψης, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται το συντομότερο δυνατόν μετά την επαφή.

• Το πρώτο «χάπι της επόμενης μέρας» όπως είναι ευρέως γνωστό, περιέχει προγεσταγόνο (Norlevo). Πρέπει να λαμβάνεται το συντομότερο δυνατόν μετά τη σεξουαλική επαφή και συγκεκριμένα εντός 72 ωρών (3 ημέρες).
• Το δεύτερο χάπι, περιέχει ουλιπριστάλη (ellaOne) και μπορεί να χορηγηθεί εντός 120 ωρών (5 ημέρες) μετά τη σεξουαλική επαφή.

Υπάρχουν περιπτώσεις γυναικών, οι οποίες αν και έλαβαν το χάπι της επόμενης μέρας, δεν είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Ο κίνδυνος για εγκυμοσύνη είναι μεγαλύτερος εάν:

• Καθυστερήσεις να πάρεις το χάπι
• Κάνεις εμετό στις επόμενες τρεις ώρες μετά τη λήψη του χαπιού
• Είχες σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη αφού πήρες το χάπι.

Tέλος, η τοποθέτηση ενδομητρίου σπειράματος χαλκού εντός 5 ημερών από την επαφή φαίνεται να αποτρέπει μια πιθανή εγκυμοσύνη.