Κλιμακτηριος & Εμμηνοπαυση

Τι είναι κλιμακτήριος;

Κλιμακτήριος είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η γυναίκα παρουσιάζει ορμονικές ανωμαλίες, αλλά και ανωμαλίες της εμμήνου ρύσεως. Διαρκεί από 2 έως και 10 χρόνια πριν την εμμηνόπαυση. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ο κύκλος της γυναίκας παρουσιάζει ανωμαλίες (βαθμιαία μείωση της ροής αίματος, της διάρκειας της περιόδου, συχνότερη περίοδος, μηνορραγίες κλπ) και η ίδια αντιμετωπίζει συμπτώματα όπως εξάψεις, εφιδρώσεις, αϋπνία κ.ά.

Τι είναι η εμμηνόπαυση;

Ως εμμηνόπαυση ορίζεται η χρονική περίοδος που ακολουθεί ένα έτος μετά την τελευταία έμμηνο ρύση. Η διάγνωση της εμμηνόπαυσης γίνεται εκ των υστέρων και αφορά τη μετάβαση της γυναίκας από την αναπαραγωγική στη μη αναπαραγωγική περίοδο της ζωής της. Οφείλεται στη διακοπή της ωοθυλακικής δραστηριότητας των ωοθηκών, χωρίς να υπάρχει άλλη προφανής φυσιολογική ή παθολογική αιτία.

Η έλλειψη οιστρογόνων που ακολουθεί, οδηγεί σε ατροφικές αλλαγές στα γεννητικά όργανα. Μειώνεται η ποσότητα της τραχηλικής βλέννης, όπως και οι εκκρίσεις άλλων αδένων, πράγμα που οδηγεί σε ξηρότητα του κόλπου και σε δυσπαρευνία (πόνο στην επαφή). Ατροφικές αλλοιώσεις παρατηρούνται και στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα, με επακόλουθο κυστικές ενοχλήσεις. Επιπλέον, κατά την εμμηνόπαυση οι μαστοί μικραίνουν και χαλαρώνουν. Η έλλειψη οιστρογόνων επίσης συμβάλλει στην αύξηση των καρδιαγγειακών συμβάντων και στην πιθανή εμφάνιση οστεοπόρωσης.

Πότε συμβαίνει;

Η μέση ηλικία της εμμηνόπαυσης για τον Ευρωπαϊκό πληθυσμό είναι το 50ο με 51ο έτος της ηλικίας. Ωστόσο περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να επισπεύσουν το χρόνο εγκατάστασής της. Επίσης, το κάπνισμα είναι δυνατόν να επισπεύσει την εμμηνόπαυση κατά 1-2 χρόνια. Η πρώιμη εμμηνόπαυση αφορά στην εγκατάστασή της πριν από την ηλικία των 40 ετών (όπως π.χ. συμβαίνει μετά από χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης των ωοθηκών, μετά από χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία της κάτω κοιλίας, σε ανοσολογικές παθήσεις, καθώς και σε καταστάσεις ισχυρού shock), ενώ καθυστερημένη εμμηνόπαυση είναι η εμφάνισή της μετά το 55ο έτος της ηλικίας.

Τι συμπτώματα προκαλεί η εμμηνόπαυση;

Τα συμπτώματα που προκαλεί η εμμηνόπαυση οφείλονται κυρίως στην έλλειψη οιστρογόνων και παρουσιάζονται στο 80% των γυναικών. Το 15% των γυναικών έχουν πολύ έντονα συμπτώματα, τόσο ώστε να είναι απαραίτητη η λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Οι περισσότερες γυναίκες νιώθουν εξάψεις οι οποίες συνοδεύονται συχνά από έντονη εφίδρωση.

Επίσης μπορούν να παρουσιάζονται:

• Ξηρότητα του κόλπου
• Προβλήματα στην ούρηση
• Αύξηση του βάρους
• Μείωση της σεξουαλικής διάθεσης

• Οστεοπόρωση
• Λεπτότερο, ξηρότερο και λιγότερο ελαστικό δέρμα

Άλλα πιο σπάνια συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Κεφαλαλγίες
• Ταχυκαρδίες
• Ίλιγγος, ζαλάδες
• Αρθραλγίες, μυαλγίες
• Αϋπνία
• Κατάθλιψη – ευερεθιστότητα – κυκλοθυμία
• Κακή διάθεση
• Αίσθημα παλμών

Πώς αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;

Τα συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπιστουν με:

• Καλή διατροφή
• Σωματική άσκηση
• Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
• Διακοπή του καπνίσματος

• Ύπνος
• Λήψη συμπληρωμάτων διατροφής (ασβεστίου, βιταμινών κτλ.)

Τέλος αφού προηγηθεί ενδελεχής εργαστηριακός έλεγχος και μετά από συνεννόηση με τον γυναικολόγο, μπορεί να χορηγηθεί θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (με τη μορφή δισκίων από το στόμα, διαδερμικών επιθεμάτων, κολπικών αλοιφών).

Τι εξετάσεις πρέπει να κάνει η γυναίκα στη εμμηνόπαυση;

Ο προληπτικός έλεγχος ρουτίνας μίας γυναίκας στην εμμηνόπαυση πρέπει να περιλαμβάνει:

• Γυναικολογική εξέταση
• Τεστ Παπανικολάου
• Υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων
• Μαστογραφία
• Μέτρηση οστικής πυκνότητας